Autor: Maria Flak
Psycholog

Diagnoza Psychologiczna dla Dzieci jak wygląda i czego można się spodziewać?

Każdy rodzic pragnie dla swojego dziecka jak najlepszego startu w życiu – chcemy, aby nasze dzieci były szczęśliwe, zdrowe i otoczone wsparciem. To naturalne, że zależy nam na ich dobrym samopoczuciu, rozwoju i sukcesach. Czasami jednak napotykamy sytuacje, które wywołują w nas niepokój lub potrzebę głębszego zrozumienia zachowania czy emocji naszego dziecka. W takich momentach, gdy coś zaczyna budzić nasze wątpliwości, pomocna może się okazać diagnoza psychologiczna dzieci.

Może być ona zalecana przez specjalistów lub stanowić odpowiedź na sygnały, które zauważamy na co dzień.

Czasem sama myśl o diagnozie budzić może w rodzicach stres i obawy. To zupełnie normalne zwłaszcza kiedy nie wiemy do końca do czego taka diagnoza jest potrzebna, o co będą pytać nasze dziecko, jaki jest jej cel, czy dziecko odpowie „dobrze” na pytania.

Ten artykuł pomoże Wam lepiej zrozumieć, jak przebiega diagnoza psychologiczna dzieci, dlaczego warto się na nią zdecydować i czego możecie się spodziewać. Dzięki temu rozwiejecie swoje obawy, uzyskacie odpowiedzi na nurtujące pytania i dowiecie się, jak przygotować siebie oraz dziecko na tę wizyty.

Poznanie tego procesu może pomóc Wam zachować spokój i pewność, że podejmujecie najlepsze kroki dla dobra swojego dziecka.

Po co i kiedy przeprowadzana jest diagnoza?

Potrzeba przeprowadzenia diagnozy psychologicznej u dzieci może wynikać z różnych sytuacji, a kluczowe jest zauważenie, że taka potrzeba w ogóle może istnieć. Często jest to efekt obserwacji rodziców, nauczycieli czy specjalistów, którzy dostrzegają trudności w funkcjonowaniu dziecka. Ważne, aby nie ignorować sygnałów, które mogą wskazywać na problemy emocjonalne, behawioralne czy rozwojowe.

Kiedy warto pomyśleć o diagnozie?

• Trudności w komunikacji społecznej: Jeśli dziecko ma problem z nawiązywaniem relacji z rówieśnikami lub zrozumieniem norm społecznych.
• Impulsywność, trudności w skupieniu uwagi oraz nadmierną aktywność, które mogą wpływać na codzienne życie dziecka.
• Trudności wychowawcze: Jeśli dziecko sprawia problemy w szkole i w domu, a jego zachowanie nie poprawia się pomimo prób dyscyplinowania.
• Niezrozumiałe objawy: Kiedy zauważasz, że dziecko przejawia różne problemy, jak niski nastrój i jednoczesna nadpobudliwość, może to być sygnał do szerszej oceny.
• Problemy w różnych sferach życia: Jeśli zachowanie dziecka prowadzi do konfliktów w rodzinie, trudności w relacjach z rówieśnikami oraz problemy w nauce, warto poszukać wsparcia.
• Nie osiąga oczekiwanych kamieni milowych rozwojowych dla swojego wieku.

Diagnoza dzieci ma na celu określenie indywidualnych potrzeb rozwojowych oraz możliwości psychofizycznych dziecka. Dzięki temu możliwe jest lepsze dopasowanie wsparcia do jego specyficznych wymagań. Oprócz tego diagnoza pomaga zrozumieć mechanizmy, które rządzą zachowaniem dziecka w kontekście zgłaszanego problemu, i wskazuje skuteczne sposoby jego rozwiązania.

Dzięki właściwie przeprowadzonej diagnozie rodzice oraz specjaliści mogą podejmować konkretne działania, które wspierają rozwój dziecka i pomagają mu radzić sobie z trudnościami. To niezwykle ważne, ponieważ wczesna interwencja może mieć ogromny wpływ na przyszłość malucha, pomagając mu lepiej funkcjonować w codziennym życiu i w relacjach z innymi.

Jak będzie wyglądać diagnoza?

Diagnoza psychologiczna dziecka to proces, który może przebiegać na różne sposoby, dostosowany indywidualnie do potrzeb i możliwości konkretnego malucha. Choć standardowo obejmuje co najmniej trzy spotkania, częstotliwość i liczba sesji mogą się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb dziecka i rodziny.

Proces diagnostyczny rozpoczyna się od spotkania z rodzicami lub opiekunami prawnymi, podczas którego zbierane są kluczowe informacje o dziecku i jego trudnościach. To wstępne zrozumienie pozwala psychologowi lepiej ocenić potrzeby diagnostyczne. Następnie odbywają się spotkania z dzieckiem, które mogą mieć różny charakter w zależności od celu diagnozy. Psycholog może obserwować dziecko w naturalnych warunkach, co umożliwia lepszą ocenę jego zachowań oraz trudności. W tym czasie mogą być również stosowane specjalistyczne testy diagnostyczne, dostosowane do indywidualnych potrzeb, co pozwala uzyskać pełniejszy obraz funkcjonowania dziecka.

Na kolejnych etapach diagnozy mogą brać udział także inni specjaliści, jak psychiatra, który zintegruje swoje obserwacje z wynikami psychologicznej oceny. Cały proces jest oparty na współpracy między specjalistami, co zapewnia kompleksowe podejście do potrzeb dziecka. Na zakończenie rodzice otrzymują diagnozę oraz rekomendacje dotyczące wsparcia i strategii, które mogą pomóc dziecku w dalszym rozwoju. Dzięki temu rodzice zyskują jasny obraz sytuacji oraz możliwości działania w kierunku poprawy funkcjonowania dziecka.

Warto zaznaczyć, że proces diagnostyczny jest elastyczny i dostosowywany do unikalnych potrzeb każdej rodziny. To, jak często odbywają się spotkania oraz ich liczba, zależy od specyfiki zgłaszanego problemu, a także od wieku dziecka, jego indywidualnych cech oraz dynamiki relacji w rodzinie.

Jak się przygotować do diagnozy?

Przygotowanie dziecka do wizyty u psychologa może znacząco wpłynąć na przebieg diagnozy i komfort malucha podczas całego procesu.

Oto kilka wskazówek, które pomogą w przygotowaniu dziecka oraz w uspokojeniu go przed spotkaniem:

• Otwarte Rozmowy: Rozpocznijcie rozmowę na temat wizyty, w prosty i zrozumiały sposób wyjaśniając, co się wydarzy. Opowiedzcie, że psycholog to osoba, która może pomóc w zrozumieniu emocji i trudności, z którymi dziecko się zmaga. Ważne, aby dziecko czuło, że nie jest to coś strasznego.
• Zachęta do Wyrażania Emocji: Pozwólcie dziecku wyrazić swoje uczucia i obawy związane z wizytą. Uspokójcie je, że to naturalne czuć się zestresowanym lub niepewnym, i że mogą porozmawiać o swoich emocjach.
• Zabierzcie Coś Znajomego: Jeśli to możliwe, pozwólcie dziecku zabrać ze sobą ulubioną zabawkę lub przedmiot, który daje mu poczucie bezpieczeństwa. Może to być pluszak, książka czy inny przedmiot, który sprawi, że poczuje się lepiej.
• Przykłady z Życia Codziennego: Warto przytoczyć przykłady innych dzieci, które również odwiedzały psychologa i wyszły z tego doświadczenia z pozytywnym rezultatem. Możecie opowiedzieć o tym, jak wiele dzieci korzysta z pomocy specjalistów, a to jest zupełnie normalne.
• Czas na Relaks: Przed wizytą zróbcie coś relaksującego, co pomoże rozładować napięcie. Może to być wspólne czytanie, spacer na świeżym powietrzu czy inne aktywności, które sprawiają dziecku radość. Można też zaproponować dziecku jakąś atrakcje po spotkaniu w celu rozładowania napięcia i stresu (który może, ale nie musi się pojawić) oraz omówienia z dzieckiem przebiegu spotkania, odpowiedzenia mu na wszelkie pytania, które mogły się pojawić.
• Informacje o Przebiegu Wizyty: Jeśli to możliwe, opowiedzcie dziecku, jak wygląda proces diagnozy. Możecie wyjaśnić, że będą pytania, rysowanie lub zabawa w gry, co może pomóc mu lepiej zrozumieć, że wizyta nie będzie straszna.

Dzięki tym wskazówkom przygotowanie do wizyty u psychologa stanie się mniej stresujące, a dziecko będzie miało większe poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Warto pamiętać, że im lepiej przygotowane będzie dziecko, tym łatwiej będzie mu przejść przez ten proces.

Jednak pamiętajmy, że przygotowanie się do wizyty u psychologa to ważny krok, zarówno dla dziecka, ale też dla rodzica. Warto zacząć od zabrania ze sobą istotnych dokumentów, takich jak wcześniejsze diagnozy, opinie nauczycieli czy notatki dotyczące zachowań dziecka.

Informacje te będą pomocne psychologowi w zrozumieniu kontekstu oraz historii Twojego dziecka. Możesz przygotować przykłady zachowań dziecka, które wzbudzają Twój niepokój czy są zastanawiające.

Zanim udacie się na wizytę, dobrze jest sformułować pytania, które chciałbyś zadać psychologowi. Może to dotyczyć zarówno procesu diagnozy, jak i dalszych kroków. Przygotowane pytania pomogą Ci lepiej zrozumieć sytuację oraz znaleźć odpowiedzi na nurtujące Cię zagadnienia.

Wreszcie, bądź otwarty na sugestie psychologa, gdyż mogą pojawić się nowe pomysły lub zalecenia dotyczące dalszych działań, które mogą być korzystne dla Twojego dziecka. Twoje wsparcie i gotowość do współpracy będą kluczowe w tym procesie. Przygotowując się na wizytę, dajesz dziecku szansę na lepsze zrozumienie swoich emocji i trudności, a tym samym na spokojniejsze i bardziej owocne przejście przez proces diagnozy. Z kolei Ty jako rodzic możesz stworzyć atmosferę zaufania, która pomoże dziecku w poczuciu bezpieczeństwa i komfortu w tej nowej sytuacji. Powodzenia!