Autor: Sylwia Segin
Psycholog, Psychodietetyk, Life Coach
Depresja – objawy, leczenie i jak rozpoznać pierwsze objawy?
- Stopniowa utrata radości życia i odczuwania przyjemności.
- Ograniczenie aktywności życiowej, stopniowa utrata dotychczasowych zainteresowań, trudności w podejmowaniu różnych czynności i działań.
- Pesymistyczna ocena własnej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. Utrata poczucia własnej wartości, zaniżona samoocena, poczucie bycia bezwartościowym, niepotrzebnym, niechcianym.
- Narastające poczucie utraty sensu życia, poczucie beznadziejności, myśli rezygnacyjne – w tym również myśli o śmierci.
- Zaburzenia snu i czuwania.
- Zaburzenie koncentracji uwagi, poczucie pogorszenia pamięci i funkcji poznawczych.
- Spadek libido (popędu seksualnego).
- Zwiększenie (tzw. “wilczy głód”) lub utrata apetytu.
- Dobowe wahania nastroju (zazwyczaj rano jest najgorzej. Nie ma się siły zwlec z łóżka i rozpocząć dzień).
- U kobiet zdarzają się również zaburzenia miesiączkowania i zaburzenia hormonalne.
Specyficzne objawy depresji u dzieci i młodzieży:
- Zwiększona drażliwość.
- Zaburzenia łaknienia i snu (choć mniej niż u dorosłych).
- Duża liczba skarg somatycznych (często boli brzuszek).
- Bardzo wysokie ryzyko podjęcia prób samobójczych (w tym również m.in. np. poprzez udział w internetowych “challenge’ach”).
Współwystępowanie depresji i innych zaburzeń
U 40-90% osób z depresją występują:
- zaburzenia lękowe: lęk uogólniony, ataki paniki, agorafobia, fobia społeczna.
- zaburzenie obsesyjno-kompulsyjne.
- zaburzenia zachowania.
- nadużywanie alkoholu i innych substancji (w tym również jedzenia)
- bulimia i anoreksja.
Czynniki podtrzymujące:
- nadmierny samokrytycyzm.
- brak umiejętności społecznych, uniemożliwiający uzyskanie społecznego wzmocnienia.
- skłonności do samokarania.
- indywidualne, dysfunkcyjne mechanizmy radzenia sobie ze stresem.
- niewystarczające wsparcie (rodzina, praca, partner).
Jak przebiega diagnoza depresji?
Rozpoznanie lub podejrzenie depresji może ustalić każdy lekarz, nie tylko lekarz psychiatra. Pomocny w tym celu może być szybki test przesiewowy złożony z 2 pytań:
- Czy w ciągu ostatniego miesiąca odczuwał/odczuwała Pan/Pani zmniejszenie zainteresowań lub osłabienie odczuwania przyjemności?
- Czy w ciągu ostatniego miesiąca czuł/czuła się Pan/Pani smutny/smutna, przygnębiony/przygnębiona, miał/miała poczucie braku nadziei?
Pozytywna odpowiedź na jedno pytanie powinna skłaniać do dokładniejszego badania w kierunku depresji.
Jeśli objawy depresji o niewielkim lub umiarkowanym nasileniu utrzymują się przez 2–4 tygodnie, niezależnie od wywołujących je przyczyn, wskazana jest konsultacja medyczna. Jeśli ich nasilenie jest znaczne, konsultacja medyczna powinna się odbyć jak najszybciej. Jeśli objawy depresyjne utrzymują się przez 2–3 dni, ale ich występowanie powtarza się często lub cyklicznie (np. co miesiąc), także wskazana jest wizyta u specjalisty.
Leczenie:
Rozpoznanie lub podejrzenie depresji może ustalić każdy lekarz, nie tylko lekarz psychiatra. Pomocny w tym celu może być szybki test przesiewowy złożony z 2 pytań:
- Psychoterapia i psychoedukacja.
- Farmakoterapia.
Szczegóły ustalane są indywidualnie, w gabinecie medycznym.
Dieta i aktywność fizyczna w depresji
Warto także zwrócić uwagę na dobór odpowiedniej diety i aktywność fizyczną, które mogą być pozytywnymi czynnikami skojarzonego leczenia depresji.
